Onze dochter Rose woont in Sydney waar het homohuwelijk pas zo’n twee jaar bestaat – in Nederland is dat al twintig jaar! – en ze vertelde ons eens dat ze met haar vrouwelijke partner niet hand in hand over straat kan lopen, niet op straat in het openbaar kan laten zien hoe gelukkig je bent. En toen ze dat een keer wél deden, passeerde er net een vrouw die overduidelijk met veel gebaar liet merken hoe verwerpelijk ze homoseksualiteit vindt; uit naam van haar geloof. Dit is aan de andere kant van de wereld, maar ook bij ons hoor ik nog wel eens de uitspraak: ‘Ik heb niets tegen homo’s hoor, zolang ze maar niet hand in hand over straat lopen. Over erger nog, elkaar zoenen, omhelzen! Of deze: Ik heb echt niets tegen homo’s hoor, of transgenders of wat dan ook als ze maar ‘normaal’ doen! Maar wat is normaal? En wie bepaalt dat dan?
Ik ben in de Bijbel op zoek gegaan naar antwoorden op vragen als: ‘hoe heeft de Bijbelse God eigenlijk liefdesrelaties bedoeld?’ En ‘Wat zegt de Bijbel over het huwelijk en andere samenlevingsvormen?’ Je kunt dan bijvoorbeeld beginnen bij het scheppingsverhaal, maar Genesis of te wel het eerste boek is eigenlijk het laatste boek. Genesis is als laatste aan de Bijbel toegevoegd.
In het boek Leviticus, 1 Korintiërs, Timotheus en Romeinen 1 worden homoseksualiteit veroordeeld, terwijl de liefdesverklaring die we zojuist in het verhaal uit 1 Samuël tussen twee mannen hoorden, misschien wel iets anders doet vermoeden. Bovendien moet je alle Bijbelverhalen in hun context lezen en, als het even kan, tussen de regels door. Kortom, wanneer ik me alleen maar focus op ‘woorden’ uit de Bijbel die iets zeggen over homoseksualiteit, loop ik onherroepelijk dood. Je kunt er namelijk als het ware in lezen wat je wilt.
Wat veel meer duidelijkheid geeft zijn de liefdesverhalen die over mensen in het algemeen gaat en hoe die liefde zich verhoud tot elk van ons. Het gaat om de inhoud, want in eerste plaats zijn we allemaal MENS. Die universele liefde tussen mens en mens gaat uit van gelijkwaardigheid. En gelijkwaardigheid vraagt om tolerantie en zet aan tot begrip en acceptatie dat we allemaal verschillend zijn, maar tevens in waarde gelijk. En dat noem ik dan een ‘goddelijke energie’.
De HEMA is er een paar jaar geleden al mee begonnen: een unisex kinderkledingafdeling. Weg met de stereotype jongens en meisjeskleding, maar kleding voor iedereen. Er staat een hele generatie jonge mensen op die deze vorm van gelijkheid of genderneutraliteit omarmt. Genderneutraal betekent dat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen mannen en vrouwen, en dat bepaalde sociale-gedrags-, en identiteitsaspecten niet worden toegekend aan het man- of vrouw-zijn. Omdat we in de eerste plaats MENS zijn, en pas daarna een vrouw, een man, een kleurling, een Jood, een christen, een atheïst, een homo of hetero en ga zo maar door. We zijn in eerste plaats MENS. En om ons leven en onze samenleving makkelijker te maken hebben we veel van de andere woorden er aan toegevoegd. Om onderscheid te maken, om het verschil te benadrukken. En dat verschil heeft zich vastgezet in onze hele cultuur en heeft geleid tot ongelijkheid.
En die ongelijkheid uit zich in discriminatie. In bijna de helft van alle landen ter wereld is homoseksualiteit strafbaar en in sommige landen kan daar zelfs de doodstraf voor worden gegeven. Slechts enkele Europese landen en Canada kennen wettelijke bescherming tegen homodiscriminatie. Een paar jaar geleden in 2019 werden we vanuit de kerken nog geconfronteerd met de beruchte ‘Nashville-verklaring’, waarin ruim 200 predikanten en voorgangers een manifest hebben ondertekend tegen homoseksualiteit. En zeer recent op 17 mei hebben bekende Nederlanders als Paul de Leeuw, Rob Jetten en Elly Lust een indrukwekkende video op social media gedeeld waarin zij aandacht vragen voor homohaat omdat zij en vele andere iedere dag verwensingen en haatreacties krijgen op hun seksuele voorkeur. Omdat ze nog iedere dag zichzelf daartegen moeten verdedigen. Het is eigenlijk te gek voor woorden.
Zolang onze blik gericht is op de verschillen en op de ongelijkwaardigheid en zolang we nog vooroordelen hebben en in hokjes denken en niet het universele ‘mens-zijn’ omarmen, blijft het thema gelijkwaardigheid actueel en zult u dit thema bij mij regelmatig langs zien komen. Omdat ik geloof in een menswaardig bestaan voor iedereen en omdat ik dat ieder MENS van harte gun.
Christel Bakker